Επισκέψιμα μέρη και αξιοθέατα της Ιεράπετρας.

Επισκέψιμα μέρη.

Ο επισκέπτης μπορεί να χρησιμοποιήσει την Ιεράπετρα σαν αφετηρία για τις ημερήσιες εκδρομές του στα γραφικά ορεινά και παραθαλάσσια χωριά καθώς και τις άλλες πόλεις του νομού μας.
Από το δάσος του Σελάκανου στις Μάλλες, μέχρι κάτω την παραλία του Μύρτους, από το Κουτσουνάρι έως τα Σχινοκάψαλα και από την Καλαμαύκα έως το Καββούσι, όλα χτισμένα ανάμεσα σε ελαιώνες, πεύκα και γάργαρα νερά.

Τα Γουρνιά

Τα Γουρνιά είναι ένας από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους στην Ευρώπη. Βρίσκονται 15 χιλ. βόρεια της Ιεράπετρας. 
Ο οικισμός χρονολογείται από το 1600 -1800 π.Χ. Οι ανασκαφές στα Γουρνιά διεξήχθησαν το 1901-1904 από την Αμερικανίδα αρχαιολόγο Harriet Boyd-Hawes και τους συνεργάτες της. 
Τα Γουρνιά δίνουν την εικόνα της καθημερινής ζωής των Μινωιτών που ασχολούνταν με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία, την αγγειοπλαστική και την υφαντουργία, αφού αποκαλύφθηκαν διάφορα εργαλεία (σμίλες, αγκίστρια, σφυριά κλπ.) που το επιβεβαιώνουν. Οι ανασκαφές έφεραν στο φως και άλλα πολυτελέστερα αγγεία (όπως ρυτά και τελετουργικά αγγεία.

Το φαράγγι του Χα

Το φαράγγι του Χά βρίσκεται 8 χλμ. βόρια της Ιεράπετρας. Είναι ένα από τα σπάνια μέρη που συγκεντρώνουν μεγάλη ποικιλία από την χλωρίδα και πανίδα της Κρήτης. Είναι καταφύγιο σπάνιων ειδών : γυπαετοί, γεράκια κτλ. Μερικά από αυτά είναι τόσο σπάνια, ώστε προστατεύονται με διεθνείς συμβάσεις.

To Γαϊδουρονήσι ή Χρυσή

Η ρηχή γαλαζοπράσινη θάλασσα, οι αμμώδεις παραλίες που είναι γεμάτες με μικρά θαλασσινά κοχύλια, και το σπάνιο κεδροδάσος είναι από τα πιο εντυπωσιακά χαρακτηριστικά του νησιού. Το νησί είναι σχεδόν επίπεδο με πολύχρωμα ηφαιστειακά πετρώματα, καλυμμένα με άμμο και θαλάσσια απολιθώματα.

Το Γαϊδουρονήσι έχει ενταχθεί στο δίκτυο προστατευμένων περιοχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Natura 2000).

Το Φαράγγι της "Σαρακίνας"

Δυτικά της Ιεράπετρας και σε απόσταση 20 χλμ. βρίσκεται το παραδοσιακό χωριό των Μύθων. Σε μικρή απόσταση από αυτό αρχίζει το φαράγγι της Σαρακίνας ή του Σαραντάπηχου κατά τους ντόπιους. Κατά το μύθο ο Σαραντάπηχος (γίγαντας , γιος του Δια) περνώντας από το βουνό έσκυψε για να πιει νερό από το ποτάμι. Η μακριά του γενειάδα έσχιζε το βουνό στα δύο και δημιουργήθηκε το φαράγγι. Το φαράγγι είναι πλούσιο σε βλάστηση πούλια και γάργαρα νερά.

Φούρνου Κορφή

Δυτικά της Ιεράπετρας, κοντά στο χωριό Μύρτος, σε ένα μικρό λόφο ονομαζόμενο Φούρνου κορφή βρίσκεται ο προϊστορικός αρχαιολογικός χώρος του Μύρτος, που χρονολογείται από την πρώιμη Μινωική εποχή. 90 δωμάτια από τον οικισμό έχουν ανασκαφεί. Ένα από αυτά χρησιμοποιούταν σαν θυσιαστήριο. Ανάμεσα στα ευρήματα της περιοχής είναι το αγαλματίδιο της θεάς του Μύρτου.

Ο Καταρράκτης του Μυλωνά

Ένα πραγματικά ωραίο φυσιολατρικό αξιοθέατο της περιοχής είναι ο καταρράκτης τους Μυλωνά, μέσα στο κατάφυτο ομώνυμο φαράγγι  7 χλμ. ανατολικά της Ιεράπετρας. Η πεζοπορία διαρκεί περίπου 30 λεπτά και ο δρόμος είναι βατός και έχει καλή σήμανση. Η καλύτερη εποχή για να διασχίσει κανείς το συγκεκριμένο φαράγγι είναι το χειμώνα ή την άνοιξη, ώστε να υπάρχουν πολλά νερά, κάτι που δείχνει το τοπίο μαγευτικό.

H Μνημειακή στο Ελιά στο  Καβούσι

Βρίσκεται στη θέση Αζοριάς, ένα χιλιόμετρο νότια του χωριού Καβούσι. Με βάση τη μέθοδο των ετήσιων δακτυλίων, εκτιμάται ότι φυτεύτηκε μεταξύ 1350 και 1100 π.Χ., κατά συνέπεια θεωρείται το αρχαιότερο μινωικό δέντρο και πιθανότατα το αρχαιότερο ελαιόδεντρο στον κόσμο, καθώς η ηλικία του φτάνει τα 3250 έτη. Ο κορμός του σε ύψος 0,8 μέτρα από το έδαφος έχει μέγιστη διάμετρο 4,95 μέτρα και περίμετρο 14,20 μέτρα, ενώ στη βάση του δέντρου έχει μέγιστη διάμετρο 7,10 μέτρα και περίμετρο 22,10 μέτρα.
Η πανάρχαια αυτή ελιά βρίσκεται κοντά σε αρχαίους οικισμούς της μινωικής εποχής και μετέπειτα, όπου έχουν ανευρεθεί διάφορα αγγεία και εξαρτήματα έκθλιψης ελαιόκαρπου. Το 2004, μετά από πρόταση κατοίκων της περιοχής και του Δήμου Ιεράπετρας, αποφασίστηκε η πρώτη νικήτρια του Μαραθωνίου Γυναικών στους Ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας να στεφανωθεί με κότινο από τα νεότερα κλαδιά της ελιάς, ενώ το 2019 ανακηρύχθηκε ως Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης.
 

Το δάσος του Σελάκανου

Βόρεια της Ιεράπετρας βρίσκεται το δάσος του Σελάκανου, ένα από τα σπουδαιότερα οικοσυστήματα του νησιού και της Μεσογείου γενικότερα. Το δάσος του Σελάκανου είναι ένα τοπίο άγριας ομορφιάς και ένα από τα σημαντικότερα οικοσυστήματα της Κρήτης, ενταγμένο στο δίκτυο NATURA 2000. To ορεινό πευκοδάσος ξεκινάει 35 χλμ βορειοδυτικά της Ιεράπετρας και καταλήγει στις πλαγίες, κάτω από την κορυφή Αφέντης Χριστός, του όρους Δίκτη.  Καλύπτεται κυρίως από το ανθεκτικό είδος «τραχείας πεύκης» (Pinus Brutia), που αντέχει στην ξηρασία και στο βραχώδες έδαφος της περιοχής, αλλά το οικοσύστημα του Σελάκανου περιλαμβάνει και δενδρώδεις πρίνους, κυπαρίσσια, σφενδάμια, πλατάνια. Κι ακόμη, αγριοαχλαδιές, φασκομηλιές, κατσοπρίνια και αρπακτικά πουλιά (γεράκια, βιτσίλες) που πετούν πάνω από τις απότομες πλαγιές της Δίκτης.

Tο μοναστήρι της Παναγίας της Βρυωμένης

Το μοναστήρι της Παναγίας της Βρυωμένης, που βρίσκεται λίγο έξω από τον οικισμό Μεσελέρι, είναι αναμφίβολα, όχι μόνο το σημαντικότερο αξιοθέατο του χωριού, αλλά και ένα από τα σημαντικότερα μνημεία ολόκληρης της Κρήτης. Χτισμένο πιθανότατα τον 14ο αιώνα, περιβάλλεται από ένα καταπράσινο τοπίο με άφθονα τρεχούμενα νερά και μια πηγή που βρίσκεται ακριβώς κάτω από το μοναστήρι, από την οποία οι Μεσελεριώτες υδροδοτούνται συνεχώς από τα αρχαία χρόνια. Το εσωτερικό του είναι κατάγραφο με πολύ παλιές τοιχογραφίες Παλαιολόγειας τέχνης του 1401-1402 που αποδίδονται στο ζωγράφο Μύρωνα Καλοδρόσιο. Εκτός από τον χριστολογικό κύκλο που κυριαρχεί με εννέα παραστάσεις (Ευαγγελισμός, Γέννηση, Υπαπαντή, Βάπτιση, Σταύρωση Επιτάφιος Θρήνος, Εις Άδου κάθοδος και Λίθος του Χριστού), το εικονογραφικό πρόγραμμα περιλαμβάνει και έναν συνεπτυγμένο θεομητορικό κύκλο (Γενέσιο και Εισόδια), τον οποίο πιθανόν συμπλήρωνε η παράσταση της Κοίμησης στον δυτικό τοίχο του αρχικού ναού.
Λέγεται ότι εδώ έγινε η πρώτη συνάντηση των οπλαρχηγών της Ανατολικής Κρήτης και εδώ συντονίστηκαν και οι πρώτες στρατιωτικές ενέργειες κατά την Επανάσταση του 1821.